Het kwaad
“Het kwaad is geen begrip, maar een naam voor het bedreigende: het barbaarse, de chaos, de entropie, het geweld en de beangstigende leegte zowel buiten in het wereldruim als binnen in de mens.” Zo staat het op de achterflap van het boek ‘Het kwaad’ van R. Safranski.
Het vraagstuk van het kwaad is van alle tijden, maar wat we als kwaad zien is dat allerminst. Juist rondom dit thema zijn filosofisch controverses ontstaan. Hannah Arendt beschrijft ‘de banaliteit van het kwaad’(1963). Het in 2014 verschenen boek ‘Compartimenten van vernietiging’ van de Swaan is een recent voorbeeld van de weerzin tegen die benaming voor het kwaad. In ‘het kwaad denken’ schrijft Susan Neiman dat het kwaad niet te begrijpen is, maar ze stelt ook dat we als we elke poging om het kwaad te begrijpen opgeven, onszelf beroven van elke grond om het te bestrijden.
In tien colleges zullen we ons bezig houden met dit onmenselijke, al te menselijke thema. We nemen de goed leesbare studie van Safranski als uitgangspunt en vullen dat aan met opvattingen van Arendt, de Swaan, Neiman en Achterhuis.
Boek R. Safranski, Het Kwaad, Olympus 1998/2005.
Een week voor aanvang van de cursus staat het cursusmateriaal op deze website.