Wat is denken? Hoe controleren we onze denkinhoud? Hoe verhoudt onze individuele
denkactiviteit zich tot de anderen en de wereld van de verschijnselen? Arendt schrijft;
“ Er zijn geen gevaarlijke gedachten; het denken zelf is gevaarlijk(…). Toch ziet zij het
menselijk leven zonder denken als onleefbaar.
In haar laatste werk keert Arendt terug naar de vraag ‘wat is denken’ en vooral ‘wat zou
denken moeten zijn’, om een gereedschap te kunnen vormen om moreel te handelen.
Juist vandaag de dag in een tijd van nihilisme en cynisme, waarin waarheid en autoriteit
niet langer richting gevend kunnen zijn voor het goede, is haar analyse van denken van
het grootste belang. Wat is de rol van het denken en welke invloed heeft willen en hoe
komt het oordelen tot stand. Dat zijn de thema’s die ze tot aan haar dood heeft doordacht.
Denken brengt ze nog zelf uit, Willen is door haar geschreven, maar na haar dood
uitgebracht, Oordelen is geschreven op basis van haar voorwerk van het boek bestaande
uit colleges over het oordeelsvermogen bij Kant.
In twee los van elkaar te volgen, maar duidelijk gekoppelde cursussen in 2020 en 2021,
volgen we de analyses van Arendt en plaatsen die in een hedendaagse context.
Programma
• Wat Arendt ziet als de taak van de filosofie en haar complexe relatie tot het concept
denken.
• Denken en onnadenkendheid, de banaliteit van het kwaad en het goede denken.
De fout van met name intellectuelen om de zuivere concepten te verkiezen boven
de weerbarstige realiteit.
• Denken en de ontmoeting met de wereld en het denken van de ander(en). Socrates en
het ‘Stop en denk!’ als opdracht van mensen.
• De botsing tussen denken en willen. Nietzsches oordeel over willen en denken. Is willen
een gevolg of een oorzaak van het willen.
• Willen, vrije wil en het handelen met andere willende mensen.
Boeken Hannah Arendt, Denken, het leven
van de geest en Willen, het leven
van de geest. Uitgeverij Klement en
Pelckmans 2012_ ISBN 978 90 8687
101 8 en 2014_ 978 90 8687 1421.
Let op: andere drukken bevatten niet
de extra teksten die de vertalers
hebben toegevoegd en die wel
in het college aan de orde zullen
komen.